نیویورک تایمز با همکاری کتابخانه عمومی نیویورک (New York Public Library) هر ساله فهرستی ده تایی از بهترین کتاب های تصویری کودک منتشر میکند. ده برنده ی جایزه ی بهترین کتاب های تصویری کودک از سال ۱۹۵۲ هر ساله توسط هیئتی چرخشی متشکل از سه داور انتخاب می‌شود. امسال نیز از ناشران کتاب کودک دعوت شد تا حداکثر ده کتاب تصویری خود که در سال ۲۰۲۳ در ایالات متحده چاپ شده است را ارسال کنند. داوران از بین ۸۰۰ کتاب ارسالی، براساس شایستگی هنری دست به انتخاب ده اثر برتر زدند. تیم داوران در سال ۲۰۲۳ متشکل از ماریا پوپووا (Maria Popova) منتقد فرهنگی و نویسنده، شان کوالز (Sean Qualls) تصویرگر و برنده ی جوایز متعدد در حوزه‌ی کتاب های مصور و کریستوفر لاسن (Christopher Lassen) کتابدار بخش کودکان در کتابخانه‌ی عمومی نیویورک بود.
در این مقاله ده کتاب برتر تصویری کودک در سال ۲۰۲۳ از نگاه نیویورک تایمز را بررسی می کنیم.
معرفی بهترین کتاب های تصویری کودک در سال ۲۰۲۳
کتاب راک رزتا، راک! رول رزتا، رول!
این کتاب نوشته ی تونیا بولدن با تصویرگری گرگوری کریستی درباره ی رزتا تارپ، مادرخوانده‌ی موسیقی راک اند رول است. در این کتاب، کودکی رزتا تارپ را به همراه گیتار بزرگ تر از خودش میبینیم؛ گیتاری که گویی نه تنها به جسم رزتا، بلکه به روحش وصل شده است. او در صحنه‌ی جهانی، در نسلی از نوازندگان و در قلب مردم، جرقه‌ای انقلابی روشن میکند، که هنوز هم می‌درخشد. رزتا الهام‌بخش هنرمندانی چون جانی کش، الویس پریسلی و دیگر موسیقی‌دانان اولیه‌ی راک اند رول بود. کریستی، تصویرگر این کتاب، احساس فوق‌العاده‌ای از رنگ‌ها را خلق کرده است. با رنگ‌های گرم به نشانه‌ی جنوب، رنگ‌های درخشان نشانه‌ی روح سرزنده‌ی رزتا، رنگ‌های اصلی خاموش، نماد دوران گذشته، داستان را به تصویر می‌کشد. در این کتاب لذت جسورانه‌ای که رزتا به واسطه‌ی آن از محدودیت‌های زمانی و مکانی خود، بیرون آمد تا روح آینده را شکل دهد، به تصویر کشیده شده است.
کتاب تصویری در سقوط یک گربه
کتاب در سقوط یک گربه، به قلم نویسنده ی فرانسوی الیزه فونتنایل و با تصویرگری ویولتا لوپیز است. لوئیس که قادر به خواندن و نوشتن نیست، در جوانی از یک جنگ وحشتناک فرار کرده است. او از طریق زبان طبیعت، پرندگان و مهارت‌هایی مانند آشپزی، نقاشی و باغبانی با نوه‌اش ارتباط می‌گیرد. هنر سبز و همدلانه‌ی لوپیز، هم علایق مشترک و هم تفاوت‌هایی که آن ها را از هم جدا میکند، به تصویر می‌کشد. با صمیمیت بیشتر نوه و پدربزرگ و پیدا کردن زبان و درک مشترک، لوپیز به مرور پوشش گیاهی انبوه را کم میکند و برای آن‌ها فضایی ایجاد میکند تا خود واقعی‌شان را به یکدیگر نشان بدهند. و در نهایت چیزی که همه‌ی ما به دنبال آن هستیم را به نمایش می گذارد: یک رابطه‌ی خالصانه‌ی انسانی
کتاب تصویری ما سار هستیم
سارها در دسته‌های صدتایی، هزارتایی و گاهی میلیونی به پرواز در می‌آیند. این پدیده سبب ایجاد صدای زمزمه‌مانندی می‌شود که حتی به گوش انسان‌ها در زمین، می‌رسد. کتاب ما سار هستیم با نویسندگی دونا جو ناپولی و تصویرگری مارک مارتین، چگونگی امکان این پدیده را بررسی میکند.
داستان با قلم شعرگونه‌ی دونا جو ناپولی، از زبان یک دسته سار بیان می‌شود. ناپولی با این تکنیک، خواننده را درون آنچه اتفاق می‌افتد، می‌برد. تصویرگری های مارتین به طرز ماهرانه‌ای با احساس ما از مقیاس بازی می‌کنند. در ابتدا از نماهای نزدیک با سارها همراه می‌شویم و در ادامه دسته‌ی صدتایی، هزارتایی و میلیونی آن‌ها را در یک قاب میبینیم. در چهار صفحه‌ی کنار هم با پس‌زمینه‌ی آسمان آبرنگی، عظمت حیرت‌انگیز این موجودات ظریف و شکننده که در کنار یکدیگر قدرتمند و متحد هستند، به نمایش گذاشته می‌شود.
کتاب معلم جوان و مار بزرگ
این کتاب اسپانیایی با نویسندگی ایرنه واسکو و تصویرگری خوآن پالومینو، توسط لورنس شیمل به انگلیسی برگردان شده است. در این داستان یک معلم جوان برای آموزش به مردم در جامعه‌ی دورافتاده‌ی لاس دلیسیاس، راهی جنگل‌های آمازون می‌شود. بچه‌های شهر عاشق کتاب‌هایی هستند که او با خود آورده است. اما آن‌ها همواره افسانه‌هایی از یک مار بزرگ و خطرناک نقل می‌کنند. معلم جوان نمی‌تواند باور کند که دانش آموزان همچنان به خرافات اهمیت می‌دهند. اما با بالا آمدن آب رودخانه، آن داستان‌ها دیگر چندان عجیب به نظر نمی‌رسند. تصویرگری های پالومینو، انواع مختلفی از تکنیک‌های چاپ و زیبایی رازآلود آمازون را تداعی میکند. رنگ‌های درخشان، صحنه‌های شب را روشن میکند و بافت غنی و گرم، به جنگل جان می‌بخشد. جنگل در این کتاب، نه تنها به عنوان یک بستر محیطی، بلکه به عنوان شخصیتی که به عظمت او احترام گذاشته می‌شود، به تصویر کشیده شده است.
این کتاب کودک، کاوشی شاعرانه و متفکرانه است در باب اینکه چگونه روایت‌ها و داستان‌ها از یک جامعه محافظت می‌کنند. و دری رو به اهمیت دانش بومی، روابط بین فرهنگی و یادگیری می‌گشاید.
کتاب ایده ی ماری
این کتاب با نویسندگی و تصویرگری کریس راشکا، ادای احترامی به مری لو ویلیامز، پیانیست و آهنگساز جز است. مری لو ویلیامز در سه سالگی شروع به زدن پیانو کرد و در پانزده سالگی یک نوازنده‌ی حرفه‌ای محسوب می‌شد. او صدها آهنگ نوشته است و تنظیم هایی برای نوازندگان معروف جز از جمله دوک الینگتون و بنی گودمن داشته است. راشکا، خواننده را به جای ولیلیامز قرار می‌دهد و تنها دستانش را که با موسیقی آمیخته شده، در پایین صفحه نشان می‌دهد. راشکا گذر زمان را از طریق کشیده‌تر شدن انگشتان ماری در حالی که روی کلاویه ها می‌رقصند، به تصویر می‌کشد.
کتاب هنگامی که شب فرا می‌رسد: موجوداتی که پس از تاریکی وحشی می شوند
این کتاب نوشته ی دونا جو ناپولی با تصویرگری فلیسیتا سالا است. در پس زمینه آبی-سیاه شب، در یک شهر ساحلی، کودکی به خواب می رود و موجودات زنده‌ی دیگر برمی‌خیزند. گل یاس عطر خوش خود را پخش می کند. گربه به دنبال موشی می رود. جلبک های بیولومینست باکتری ها را از بین می برند، پلانکتون ها جلبک ها را می خراشند و ماهی های چشم حبابی پلانکتون ها را می بلعند. خفاش ها، مار ها، جغدها، ببر و… یکی یکی نقش خود را در زنجیره ی غذایی ایفا می کنند. تصویرگری های سالای در عین بدعت، جایی بین تصویرسازی های پسا جنگ جهانی، هنر نقاشی دیواری آمریکای لاتین و نقاشی اکسپرسیونیت آلمانی فرانتس مارک است. کتاب هنگامی که شب فرا می رسد، دعوتی برای گرامیداشت و محافظت از تنوع زیستی شگفت انگیز سیاره‌‌مان است.
کتاب تصویری قبلا، اکنون
این کتاب با نویسندگی و تصویرگری دنیل سالمیری دنیای پر از تضاد دختری به نام آوا را نشان می‌دهد. سالمیری این داستان ملایم را با فرود نرمی به زندگی یک کودک آغاز میکند که به زودی تبدیل به یک زن، یک پزشک، یک مادر و یک مادر‌بزرگ می‌شود. استفاده‌ی او از مداد رنگی به طور همزمان، کودکانه و پیچیده است. تصویری که از انسان‌ها، حیوانات و اشیا ارائه می‌دهد، نشان‌دهنده‌ی زیبایی در عین سادگی است. کتاب قبلا، اکنون، سیمای یک کتاب تصویری کلاسیک را برای نسل جدید کودکان و خانواده‌هایشان به نمایش می‌گذارد.
کتاب چگونه شعر بنویسیم؟
این کتاب با نویسندگی کوامی الکساندر و دینا نیکایدو و تصویرگری ملیسا سوییت درباره‌ی روند خلاقیت است. با اولین خطوط این کتاب، خوانندگان دعوت می‌شوند تا اطراف خود را ببیند و به آن توجه کنند. متن بازیگوشانه‌ی الکساندر و نیکایدو در کنار تصویرسازی پویا و مبتکرانه‌ی سوییت، خوانندگان را تشویق میکند تا بشنوند، احساس کنند و کلماتی که اطرافشان در حال پرواز هستند را کشف کنند. همه ی این ها اشعاری هستند که منتظرند به نگارش دربیایند. ملیسا سوییت در این کتاب به طرز شاعرانه‌ای نقاشی، طراحی و مواد مختلف از جمله چوب، سنگ و.. را در کنار یکدیگر قرار داده است. تایپوگرافی جسورانه و بازیگوش او، متن را به طور درخشانی بهبود می‌بخشد و آن را دوستانه‌تر میکند.
کتاب خرس هیچوقت تنها نیست
این کتاب کودک با نویسندگی مارک ورکمپ و تصویرگری جسکا ورشتگن، توسط لورا واتکینسون از زبان هلندی به انگلیسی برگردان شده است. خرس یک موزیسین محبوب در جنگل است. هر موقع که خرس پیانو می‌نوازد، حیوانات دور او جمع می‌شوند. او گاهی نیاز دارد که تنها باشد و استراحت کند اما حیوانات مدام از او می خواهند که به نواختن ادامه دهد. تا اینکه یک روز خرس از این خواسته‌ی اطرافیانش به ستوه می‌آید. ورشتگن با تصاویر عمدتا سیاه و سفید به همراه رنگ قرمز، خرس را در انبوهی از پروانه‌ها، پرندگان و دیگر حیوانات جنگلی، احاطه میکند. در صفحات بعدی، با خلوت کردن اطراف خرس به محیطی که به آن فرار میکند، این تضاد را به نمایش می‌گذارد. این کتاب راهنمای خوبی برای درس‌های اجتماعی-عاطفی از جمله انتخاب تنهایی، احترام به مرزهای افراد و ایجاد آگاهی بین فردی است. و به کودکان می‌آموزد که به نیازهای دیگران توجه کنند و با مهربانی مراقب آن ها باشند.
کتاب تصویری خرگوش و درخت
کتاب خرگوش و درخت با نویسندگی و تصویرگری بلین زاکو، یک کتاب کاملا تصویری است. یک خرگوش از گروه خود جدا می‌شود و به کمک یک درخت جادویی راهی سفری می‌شود تا با عزیزانش دوباره دیدار کند. در این مسیر او پیوند عمیقی با درخت برقرار میکند و متوجه می‌شود که مفهوم خانواده در اشکال گوناگونی ظاهر می‌شود. داستان پر از رنگ زاکو در ۱۸۴ صفحه روایت می‌شود که از نظر وسعت حماسی و در عین حال مبتنی بر احساسات خالصانه و صمیمانه است. مناظر آبرنگی او نه تنها گذر زمان، بلکه وضعیت عاطفی شخصیت‌های اصلی که در کنار یکدیگر رشد می‌کنند، شجاع می‌شوند، فداکاری می‌کنند و معنی واقعی خانواده و اجتماع را درک می‌کنند، به تصویر می‌کشد.
منابع
خوندی؟ چطور بود؟ چند ستاره می‌ارزید؟ Rating 4.63 from 8 votes
بسیارعالی استفاده کردیم
ممنون از شما که خوندید. خوشحالم که دوستش داشتید.